Επειδή δεν είναι όλες οι κότες ίδιες...

Ράτσα ή φυλή κότας (breed) θεωρείται εκείνος ο πληθυσμός ορνίθων που μπορεί να αναπαράγει με σταθερό και συνεπή τρόπο συγκεκριμένα γενετικά χαρακτηριστικά που αποδίδονται στη ράτσα (χρωματισμοί πτερώματος, λειρί, βάρος, ικανότητα ωοτοκίας, χρώμα αβγού, παράστημα, κλπ).

Τα χαρακτηριστικά κάθε ράτσας περιγράφονται με ακρίβεια στο σχετικό Πρότυπο που καταγράφεται λεπτομερώς στους σχετικούς εθνικούς Οργανισμούς που υπάρχουν για το σκοπό αυτό.

Υπάρχουν ράτσες κατάλληλες για εντατική ωοτοκία, άλλες καταλληλότερες για κρεοπαραγωγή και άλλες που συνδυάζουν ικανοποιητικά και τις δύο παραπάνω χρήσεις.

​

Μερικές ράτσες έχουν εξελιχθεί κυρίως για τα διακοσμητικά μορφολογικά χαρακτηριστικά τους και λιγότερο για τα χρηστικά τους προσόντα.

Οι χρηστικές παραδοσιακές φυλές είναι αποτέλεσμα των προσπαθειών παλιών εκτροφέων που τις εξέλιξαν και τις σταθεροποίησαν, οι οποίες στην πορεία εξαπλώθηκαν είτε για εμπορικούς είτε για ερασιτεχνικούς σκοπούς.

Πολλές από αυτές τις παραδοσιακές ράτσες κινδυνεύουν με αφανισμό, ενώ άλλες αναβιώνουν και διατηρούνται, κυρίως χάρη στο ενδιαφέρον των φανατικών ερασιτεχνών φίλων αυτών των όμορφων πτηνών.

Σήμερα, για βιομηχανικούς σκοπούς παραγωγής κρέατος και αβγών χρησιμοποιούνται πολλά υβριδικές "φυλές".

Τα υβρίδια δεν είναι από μόνα τους αληθινές φυλές, με την έννοια ότι δεν μπορούν, αν αναπαραχθούν μεταξύ τους, να παράξουν απογόνους με τα ίδια χαρακτηριστικά με τους γεννήτορες.

Όμως τα ίδια τα υβρίδια είναι το αποτέλεσμα της με συγκεκριμένο τρόπο διασταύρωσης καθαρών φυλών με σκοπό την παραγωγή πουλιών με έμφαση στη χρήση (κρεοπαραγωγή ή ωοτοκία).

Τα υβρίδια που παράγονται με τον ίδιο τρόπο έχουν πάντα τα ίδια χαρακτηριστικά και γι αυτό χρησιμοποιούνται κατά κόρον στη βιομηχανική πτηνοτροφία, λόγω των μεγάλων αποδόσεών τους σε κρέας ή αβγά.

Στην ενότητα αυτή περιγράφονται τα χαρακτηριστικά (τα Πρότυπα) μερικών από τις πιο ενδιαφέρουσες ράτσες κότας παγκοσμίως.